Student može da prati ovaj predmet samo ako je odslušao predmet iz izbornog bloka 2 (I godina, 2. semestar): Istorija prostornog planiranja.

Upoznavanje sa ekološkim problemima savremenih gradova: izučavanje problema životne sredine gradova, prognoziranje mogućih izmena i predlog mera za optimizaciju ekološkog aspekta života u gradu.

Predavanja po nedeljama:
I – Planiranje gradova i značaj planiranja za životnu sredinu naselja;
II – Ekološki aspekt planiranja grada, ekološki zoning grada;
III – Gradski predeo i zaštita prirodnih predela u gradu;
IV – Uticaj grada na izmene prirodnih uslova sredine – geološka građa, reljef, vodna svojstva, vazdušna sredina, mikroklima, zemljište i živi svet;
V – Uticaj grada na promene kvaliteta elemenata životne sredine – aerozagađenje, zagađenje vode i zemljišta, problem buke, nejonizujuća zračenja;
VI – Gradsko zelenilo. Ekološke norme i principi prostorne kompozicije zelenila u gradu;
VII – Saobraćajni sistemi i životna sredina grada. Infrastrukturni sistemi i životna sredina grada. Vodna, energetska i informaciona infrastruktura i životna sredina grada;
VIII – Gradska privreda i životna sredina grada;
IX – Energetika i životna sredina grada;
X – Problem komunalnog otpada u gradu i zaštita životne sredine;
XI – Monitoring zagađenosti životne sredine u gradovima;
XII – Ekološka problematika kroz izradu planske i projektne dokumentacije;
XIII – Upravljanje životnom sredinom u gradovima;
XIV – Međuodnos kvaliteta životne sredine i zdravlja stanovništva gradova;
XV – Međunarodni programi, agende i projekti održivosti grada.

Vežbe po nedeljama:
I –Kvalitet životne sredine gradova – potencijali i ograničenja;
II – Izvori zagađenja vazduha u gradskoj sredini;
III – Emisija iz različitih izvora zagađenja na primerima određenih gradova;
IV – Način određivanja broja i rasporeda mernih mesta za merenje imisije;
V – Grafički prikaz graničnih vrednosti imisije specifičnih zagađujućih materija na primeru područja Beograda;
VI – Saobraćaj kao izvor zagađenja gradske sredine;
VII – Analiza zagađenosti na prometnim gradskim raskrsnicama;
VIII – Buka kao oblik energetskog zagađenja životne sredine gradova (izvori, posledice i zaštita) – grafički prilog;
IX – Izvori zagađenja vode u gradskoj sredini;
X – Kvalitet površinskih i podzemnih voda – grafički prilog;
XI – Zemljište i životna sredina grada – antropopresija, različiti oblici zagađivanja i devastacije;
XII – Postupci monitoringa i oditinga zagađujućih materija u gradovima;
XIII – Katastar zagađivača i zagađujućih materija u gradovima;
XIV – Postupci popisivanja zagađivača i zagađujućih materija u katastar;
XV – Oblici tretmana otpada i lociranje deponija otpada.

Vuruna M., Lješević M., Bakrač S., Milanović M. (2012): Zaštita životne sredine, Ministarstvo odbrane, Vojna akademija, Medija centar „Odbrana”, Beograd.
Lješević M (2002): Urbana ekologija, Geografski fakultet Univerziteta u Beogradu, Beograd.
Grupa autora (2000): Dva grada, IAUS, Beograd.
Marinović-Uzelac A. (1989): Urbano planiranje i ekologija, Školska knjiga, Zagreb.
Grupa autora (2004): Ekološki problemi gradova, ECOLOGICA, Beograd 2004.

URBANA EKOLOGIJA (Izborni predmet)

Ispitna pitanja
1. Lokacija i geografski položaj kao faktor razvoja grada
2. Tlo, zemljište i reljef kao činioci razvoja grada
3. Voda i vodni resursi kao faktor razvoja gradova
4. Klimatski faktori uređenja grada
5. Socioekonomski faktori nastanka i razvoja grada
6. Uticaj grada na izmene geološke sredine
7. Uticaj grada na izmene reljefa
8. Uticaj grada na izmene vodnih svojstava teritorije
9. Uticaj grada na izmene kvaliteta vazdušne sredine
10. Modelovanje kvaliteta vazduha u gradovima; disperzija emisija u vazduh grada
11. i zaštitne zone; difuzioni modeli
12. Uticaj grada na izmene mikro i mezoklime
13. Uticaj izgradnje i funkcionisanja na zemljište
14. Uticaj grada na živi svet
15. Uticaj grada na menjanje energetske situacije životne sredine
16. Izvori zagađivanja i vrste zagađivača u životnoj sredini gradova (degradacija,
zagađivanje, procena ekološkog rizika, koncentracija zagađivača)
17. Tačkasti, linijski i površinski zagađivanja životne sredine u gradovima
18. Vrste zagađivača u životnoj sredini gradova – zagađenje materijama
19. Vrste zagađivača u životnoj sredini gradova – zagađenje energijama
20. Ratna dejstva – zagađivanje životne sredine gradova
21. Zagađivanje vazdušne sredine u gradovima
22. Zagađivanje vodene sredine u gradovima
23. Deradacija zemljišta u gradovima
24. Monitoring životne sredine gradova
25. Vrste monitoringa
26. Stan kao životna sredina
27. Ulica kao životna sredina stanovnika gradova
28. Saobraćajni sistemi i životna sredina grada; grad i saobraćaj u procesu uzajamnog
razvoja
29. Uticaj drumskog saobraćaja na životnu sredinu
30. Uticaj železničkog (šinskog), vodnog i vazdušnog saobraćaja na životnu sredinu
grada
31. Vodna infrastruktura i životna sredina grada – Infrastruktura sistema
vodosnabdevanja
32. Vodna infrastruktura i životna sredina grada – Kanalizaciona infrastruktura i
sistemi prečišćavanja otpadnih voda
33. Vodna infrastruktura i životna sredina grada – Sistemi zaštite od viška vode i
sistemi zaštite od poplava
34. Energetska infrastruktura i životna sredina grada
35. Informaciona infrastruktura i životna sredina grada
36. Termoenergetika i životna sredina grada; Zagađivanje životne sredine kao posledica
individualnog, stambenog obezbeđenja energije
37. Uticaj termoelektrana i objekata daljinskog grejanja na životnu sredinu
38. Metalurški procesi i životna sredina grada
39. Metaloprerađivačka i mašinska industrija i njihov uticaj na životnu sredinu grada
40. Rafinerije nafte i petrohemijska industrija i njihov uticaj na životnu sredinu
grada
41. Uticaj hemijske industrije na životnu sredinu grada
42. Tekstilna industrija i životna sredina grada
43. Prehrambena industrija i životna sredina grada
44. Industrija građevinskih materijala i životna sredina grada
45. Uticaj drvne industrije i industrije celuloze na životnu sredinu grada
46. Komunalno snabdevanje i usluge kao činioci izmena u životnoj sredini grada
(Benzinske pumpe i skladišta naftnih derivata; Uticaj skladišta i stovarišta na
životnu sredinu grada)
47. Letnje čišćenje gradskih javnih površina
48. Zimsko čišćenje gradskih javnih površina
49. Čišćenje grada i gradski otpaci
50. Obrada komunalnih otpadaka (kompostiranje i spaljivanje otpada)
51. Obrada komunalnih otpadaka (deponovanje otpada)
52. Uporedna ocena najčešćih metoda obrade i korišćenja komunalnih otpadaka
53. Upravljanje otpadom i organizacija službe gradske čistoće

Ispitna pitanja za kolokvijum:
1. Gradski predeo
2. Planiranje gradova i značaj planiranja za životnu sredinu naselja
3. Funkcionalna organizacija gradske teritorije
4. Visinska konstitucija gradova; Razmeštaj javnih ustanova u gradu
5. Zaštitna uloga zelenila
6. Zdravstvena, estetska i emocionalno-psihološka uloga gradskog zelenila
7. Tipizacija i raspored zelenila u gradu
8. Parkovska fitocenologija
9. Ekološke norme i principi prostorne kompozicije zelenila u gradu