Revitalizacija seoskih naselja

  • Vrsta i nivo studija: Osnovne akademske
  • Nastavnik: dr Marija Antić
  • Status predmeta: Izborni
  • Broj ESPB: 4
  • Semestar: VI
  • Broj časova: 2+0

Objašnjenje fenomena razvoja seoskih naselja i ruralnih područja. Značaj revitalizacije seoskih naselja i područja. Analiza kvalitativnih i kvantitativnih promena u ruralnom prostoru. Sticanje sistematizovanih naučnih znanja o revitalizaciji seoskih naselja i ruralnih područja u svetu i njihove mogućnosti primene u Srbiji.

Razvoj stvaralačkih sposobnosti i aktivnog odnosa studenata prema planskim društvenim merama, intervencijama i akcijama na polju revitalizacije seoskih naselja i ruralnih područja u Srbiji.

Predavanja:
(1) Revitalizacija seoskih naselja i ruralnih područja – defininicija, premet izučavanja, teorijsko-metodološke osnove. Naučni ciljevi i društvene potrebe proučavanja seoskih naselja i ruralnih područja. (2) Različiti naučni aspekti revitalizacije seoskih naselja i ruralnih područja. Revitalizacija seoskih naselja i ruralnih područja u različitim sferama društvene prakse (ruralna politika, prostorno i ruralno planiranje i dr.). Tipovi revitalizacije seoskih naselja i ruralnih područja. (3-5) Ruralna područja prema različitim tipologijama. Depopulaciona ruralna područja. Ruralna područja sa odmaklim procesom starenja. Ruralna područja sa niskom efikasnošću poljoprivrede. Planinska, pogranična i druga periferna ruralna područja. Ruralna područja posebnih (specifičnih) funkcija. Revitalizacija i prostorno-funkcionalna tipologija seoskih naselja i ruralnih područja. (6-7) Problemi razvoja seoskih naselja i ruralnih područja – primeri u Evropi i svetu. Proces depopulacije, raseljavanja seoskih naselja i napuštanja ruralnih područja (globalni i regionalni okvir). (8-9) Problemi razvoja seoskih naselja i ruralnih područja Srbije - proces depopulacije, demografsko pražnjenje, usitnjavanje i raseljavanje seoskih naselja u Srbiji (plansko, spontano i nasilno raseljavanje). (10-12) Regionalne razvojne nejednakosti i problemi ruralnog područja Srbije. Potencijali (prirodni, proizvodni, stambeni i dr.) seoskih naselja i ruralnih područja u Srbiji. Seoska naselja kao mogući centri razvoja Srbije. Prostorni modeli mreže ruralnih naselja Srbije. (13) Ruralna politika i revitalizacija seoskih naselja i ruralnih područja. Ruralna politika i modeli razvoja ruralnih područja u Evropi i svetu. Politika ruralnog razvoja EU prema zemljama kandidatima. Koncept višefunkcionalne poljoprivrede. (14) Politika ruralnog razvoja Srbije  i ruralno planiranje u funkciji revitalizacije ruralnih naselja i područja – dosadašnji i budući trendovi. (15) Koncept održivog razvoja i revitalizacija seoskih naselja i ruralnih područja u Srbiji. Planska dokumenta o ruralnom razvoju Srbije.

Grupa autora (1969–1975): Perspektivni razvitak seoskih naselja Srbije, IAUS, Beograd.
(1995): Revitalizacija sela, Zbornik radova, Agronomski fakultet u Čačku Univerziteta u Kragujevcu i Moravički okrug, Čačak.
Stamenković Đ. S. (1999): Naučna polazišta proučavanja aktuelne ruralne situacije i seoskih naselja kao mogućih centara razvoja Srbije, Stanovništvo, br. 1–4, Institut društvenih nauka, Centar za demografska istraživanja, Beograd.
(2006): The Role of Agriculture and Rural Development in Revitalizing Abandoned/Depopulated Areas, Food and Agriculture Organization of UN.
Bogdanov N. (2007): Mala ruralna domaćinstva u Srbiji i ruralna nepoljoprivredna ekonomija, Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede, Beograd. (II poglavlje)
Vasilevska Lj. (2006): Ruralni razvoj u regionalnim okvirima, Beograd. (V poglavlje)
Prostorni plan Republike Srbije 2010-2020. (segment Održivi razvoj).
Strategija prostornog razvoja Republike Srbije (segment Razvoj i uređenje sela i ruralnih područja).
Nacionalni program ruralnog razvoja Srbije 2011-2013.