Urbana i ruralna geografija I
- Vrsta i nivo studija: Osnovne akademske
- Nastavnik:
dr Dragica Gatarić
- Status predmeta: Obavezan
- Broj ESPB: 6
- Semestar: V
- Broj časova: 2+2
Sticanje skupa naučno fundiranih, precizno formulisanih i sistematizovanih znanja o ljudskim naseljima, sa svim njihovim relevantnim odlikama; Objašnjenje i razumevanje zakonitosti razvoja i razmeštaja stalnih i privremenih naselja, uključujući tu i savremene društveno-ekonomske procese i njihove geoprostorne efekte; Sagledavanje i tumačenje perspektivnih trendova u razvoju i mreži ruralnihh naselja.
Razvoj sposobnosti za identifikovanje i razrešenje problema veza i odnosa u seoskim naseljima i njihovom prostornom i funkcionalnom okruženju. Usvajanje znanja o razvoju seoskih naselja i njihovih struktura, kao i njihovoj ulozi u organizaciji i uravnoteženom razvoju.
Predavanja:
Pojava, razvoj i značaj urbane i ruralne geografije. Geografski aspekti i pristupi u proučavanju ljudskih naselja. Predmet, naučni ciljevi i društveni zadaci urbane i ruralne geografije. Odnos urbane i ruralne geografije, srodnih nauka i različitih područja društvene prakse. Relevantna geografska obeležja naselja. Opšte odlike prostorne organizacije ljudskih naselja u Srbiji i svetu. Naselja i savremeni društveno-ekonomski procesi. Opšta geografska obeležja sela. Pojam i kategorizacija sela i seoske teritorije, seoske kuće i dvorišta i osnovni ruralni problemi. Tradicionalna i savremena proučavanja seoskih naselja. Tipologije seoskih naselja. Glavna svojstva seoskih naselja, teritorija i proizvodnje. Karakteristike i moguća rešenja budućeg razvoja seoskih naselja. Seoska naselja kao centri razvoja. Konvergentne i divergentne dnevne migracije seoskog stanovništva. Prostorno-funkcionalna povezanost seoskih naselja. Osnovne evropske politike ruralnog razvoja.
Vežbe:
Komparativni pregled i analiza kriterijuma za određivanje statusa stalnih naselja u pojedinim državama sveta i u Srbiji. Analiza preporuka Eurostata u oblasti definisanja naselja i mogućnosti primene u organizaciji mreže naselja Srbije. Izvori podataka o naseljima. Različita uputstva za proučavanje naselja. Imenik naselja i imena delova seoskih naselja. Utvrđivanje mikropoložaja i geografskog položaja naselja. Određivanje granica, oblika, funkcionalne zonalnosti naselja i atara na topografskim kartama korišđenjem administrativno-teritorijalne karte i odgovarajućih planova. Izračunavanje gustine naselja, gustine naseljenosti i geografske distance u mreži naselja. Kartografski prikaz i opšta socijalno-geografska analiza hipsometrijskog i zonalnog rasporeda naselja, kao i teritorijalnog grupisanja i razređivanja naselja.
Srboljub Đ. Stamenković, Milan Bačević: Geografija naselja, Univerzitetski udžbenik, Geografski fakultet PMF Univerziteta u Beogradu, Beograd, 1992.
Slobodan Ćurčić: Geografija naselja, PMF, Institut za geografiju, Univerzitet u Novom Sadu, Novi Sad, 1992.
Branislav Đ. Kojić, Đorđe R. Simonović: Seoska naselja Srbije, Beograd, 1975.
Cvetko Kostić: Sociologija sela, Beograd, 1975.
Jovan Cvijić: Opšta geografija – Antropogeografija, Zavod za izdavanje udžbenika SR Srbije, Beograd, 1969.
Popović Goran, Zakić Zorka i Stojanović Žaklina: Savremena ruralna politika: paralele EU – RS i BiH, Ekonomski fakultet Univerziteta u Banjoj Luci, Banja Luka, 2009.
Geografska enciklopedija naselja Srbije, knj. I (A – Đ), II (Ž – Lj), III (M – R) i IV (S – Š), Geografski fakultet, Agena, Stručna knjiga i Srbosoft, Beograd, 2001, 2002. (štampano izdanje) i 2004. (elektronsko izdanje).
Geografska enciklopedija naselja Srbije – Vojvodina, knj. I, Geografski fakultet Univerziteta u Beogradu, Beograd, 2005.
Povežimo se putem socijalnih mreža
RSS Email Facebook Twitter Calendar