Kroz predmet Geoekologija treba da se postigne saznanje o jedinstvu biotičke i abiotičke komponente, principima funkcionisanja ekosistema, ciklusima kretanja materije i protoka energije.

Studenti će upoznati sa najvažnijim planetarnim geoekološkim procesima i problemima i ekološkim zakonitostima u geografskom omotaču.

Predavanja:

1. Geoekologija, predmet, zadatak i metodologija: Razvoj naučne misli o geoekologiji. Teorijsko-metodološka i terminološka pitanja.

2. Faze razvoja geoekologije: Geoekološke škole Istoka i Zapada. Geoekologija u svetlu savremenih promena u geoprostoru. Geografski i bioekološki pristup.

3. Predeo u geoekologiji: Predeo, pojam, definicija i značaj u geoekologiji. Tipologija i taksonomija regija u geoekologiji.

4. Taksonomske jedinice u geoekologiji (landšaftologiji). Holizam i regija u okviru geoekologije: Podela prostora po: Rihteru, Pafenu, Haseu, Nefu, Kondrackom, Šmithauzenu, Isačenku. Holizam u svetlu geoekologije kao holističke nauke. Mikroregionalni koridori i mikroregionalni centri.

5. Hijerarhijski nivoi predela: Verikalna i horizontalna dimenzija predela. Trodimenzionalna ekološka predstava I. Zonenvelda – Ekotop, Mikrohor, Mezohor, Makrohor. Trolovi pojmovi u geoekologiji – ekotop, fiziotop, geotop.

6. Geoekološke posledice neravnoteže u geosferama. Atmosferski, hidrosferni, pedološki i biosferni kompleks: Geoekološke posledice neravnoteže u geosferama. Vodeni i kopneni ekosistemi; atmosferski, pedološki kompleks; zemljište kao životna sredina organizama; erozija, antropogenizacija; biosferni kompleks. Biološki ritmovi.

7. Planetarni geoekološki problemi: Geoekološki problemi otopljavanja klime, ozonska destrukcija, El Ninjo. Šumski požari.

8. Geoekologija i prostorno planiranje: Principi vrednovanja i planiranja prostora. Tipovi korišćenja prostora. Pogodnost predela.

9. Metode u geoekološkom vrednovanju predela: Metoda Landap, bonitacija i metod indeks rekreacije.

10. Geoekologija, turizam i rekreacija: Značaj geoekološkog vrednovanja zaštićenih prirodnih dobara – strogi i specijalni rezervati prirode, nacionalni parkovi, zaštićena staništa, predeo izuzetnih odlika i park prirode.

11. Landšaft: Pojam i sadržaj landšafta. Razvoj nauke o Landšaftu. Pravci u landšaftologiji.

12. Strukturni nivo geografskog omotača: Geokomponentni, geosferni i geosistemni nivo.

12. Ritmičke pojave u geografskom omotaču: Periodične i ciklične forme

13. Geografski omotač – landšaftna sfera: Pojam, granice geografskog omotača. Razvoj naučne misli o geografskom omotaču. Osnovni parametri geografskog omotača. Sastav i struktura landšaftne sfere.

14. Prostorna diferencijacija i zakonomernosti landšaftne sfere: Osvrt na zakonomerna svojstva geografskog omotača. Morfološka struktura landšafta (facija, potes, mesnost).

15. Taksonomski sistem jedinica rejoniranja: Komponentno i kompleksno rejoniranje. Pojasno-zonalne strukture. Simetrija u omotaču. Klasifikacija geografskih jedinica. Taksonomske jedinice i rangovi u landšaftlologiji.

Vežbe:

Praktična nastava, drugi oblici nastave, studijski istraživački rad. Modeli ekoloških nizova. Geografski omotač-landšaftna sfera. Geografski i geoekološki aspekti životne sredine. Abiotički i biotički faktori. Geoekološke posledice neravnoteže u geosferama. Ekološki i fosilni energenti. Prilagođenost organizama na sezonske promene. Šumski ekosistemi. Biomasa. Energetika ekosistema: lanci i ciklusi ishrane, ekološka piramida, protok materije i energije. Biološki i geološki ciklusi Geo i ekološke sukcesije.

Pecelj R. M. (2012): Osnovi geoekologije, Metodičko-teorijska i aplikativna pitanja, skripta,  Beograd

Spahić M. (1999): Osnovi geoekologije, Harfo-graf, Tuzla

Bognar A., Lozić S., Saletto M. (2002): Geoekologija, Zagreb.

Pecelj MR (2011): Geoekologija – metodološko-teorijska postavka, Treći Kongres srpskih geografa, Univerzitet u Beogradu Geografski fakultet, Univerzitet u Banja Luci, PMF, Banja Luka, str. 119-129.

Pecelj M. (2011): Mogućnost primene geoekologije u prostornom planiranju, Asocijacije prostornih planera Srbije, Univerzitet u Beogradu, Geografski fakultet, Planska i normativna zaštita prostora i životne sredine, Beograd.

Pecelj R. M. (2000): Klimatske promene i efekat staklene bašte, Pedagoški zavod Banja Luka, Banja Luka.