Teorijsko-metodološko razjaššnjenje pojmova: konzervacija, usmereni razvoj, funkcionalna i dr. zaštita prostora i prirodnih resursa. Tipologija predela na osnovu ekološko-ekonomske diferencijacije prostora. Upoznavanje sa teorijom i praksom različitih pristupa i vremenskih okvira zaštite prostora: rezervisana, obavezna, osnovna, preovlađujuća, mešovita i dr.

Razvijanje svesti o neophodnosti i načinima sprovođenja funkcionalne zaštite prostora. Funkcionalna zaštita prostora kao prethodna aktivnost u planiranju i valorizaciji prostora i njen značaj u otklanjanu potencijalno konfliktnih situacija.

1. Upoznavanje studenata sa: programom nastavnog predmeta Funkcionalna zaštita prirode i njegovim značajem u realizaciji nastavnog plana master studija Geoprostorne osnove životne sredine; dinamikom, načinom rada i realizacijom nastavnog plana; uputstva za izbor, koncipiranje i realizaciju tema seminarskih radova.

2. Prostor i geoprostor: pojam prostora i geoprostora; filozofske percepcije geoprostora (materijalizam, idealizam, dijalektika, metafizika); definisanje geoprostora; sadržaj geoprostora.

3. Struktura prostora - geoprostora: subjektivni (čulno opažajni); objektivni (definisan merama), fizički prostor (pojave, objekti, procesi) kao konkretan, objektivan i realan; odnos apstraktno-imaginarnog i realnog prostora; izotropija i anizotropija prostora; anizotropija i unikalnost geoprostora; ekstenzija i koegzistencija geoprostora; životna sredina kao realan prostorni sistem.

4. Evolucija i koevolucija geoprostora: geokomponentni i geosferni nivo; paradigme istraživanja geoprostora (geokomponentna, geokompleksna, geostrukturna, ekološka); geoekološko vrednovanje geoprostora.

5. Prostor kao resurs, uslov i geosistem: pojmovne kategorije (geoprostor, geonomski prostor, astronomski prostor); odnos univerzalnog prostora i geoprostora; radijalna diferenciranost geoprostora; geoprostor kao resurs i uslov egzistencije; valorizacija prostora; svojstva elemenata u strukturi geoprostora: osnovni elementi (gravitacija, magnetizam), elementi transformisani antropogenim uticajem (hidrosfera, atmosfera, pedosfera, litosfera, biosfera), antropogeni elementi (tehnosfera).

6. Definisanje pojmova zaštite prostora: konzervacija; usmereni razvoj, kontrolisani razvoj; funkcionalna zaštita (rezervacija); ekološka politika upravljanja resursima (Masterplan), zaštita prostora; funkcionalna zaštita prostora.

7. Teorija i praksa zaštite prostora: prostor kao resurs; diferencijalna svojstva prostora kao determinanta kvaliteta i kapaciteta; uloga ekološke teorije i prakse u zaštiti prostora;

8. Namena prostora: pojmovne kategorije i praksa zaštite prostora; rezervisana namena; obavezna namena; osnovna namena; preovlađujuća ili mešovita namena.

9. Prostorni planovi područja posebne namene: uloga prostornog planiranja u zaštiti i valorizaciji zaštićenih prostora; uloga u rešavanju konflikta korišćenja i zaštite prostora; specifičnosti PPPPN; uloga i značaj PPPPN u funkciji zaštite i razvoja zaštićenih prostora.

10. Funkcionalna zaštita prostora i održivi razvoj: ekonomija i ekologija; kritika ideologije rasta (granice rasta, nulti rast, održivi razvoj); geneza ideje održivosti – od šumarstva do savremenog koncepta; institucionalizacija koncepta održivog razvoja; ciljevi i kritike koncepta održivog razvoja; granice rasta i rast granica; indikatori održivosti, mo­de­l PER („pres­sion–etat–re­spon­se“ – pri­ti­sak–sta­nje–re­ak­ci­ja).

11. Obim i režimi zaštite i rezervisanja prostora: Pravilnik o kategorizaciji zaštićenih prirodnih dobara (Sl. gl. RS 30/92); propisani režimi zaštite: I stepen, II stepen, III stepen; vrste i obim korišćenja prostora i aktivnosti usklađene sa funkcijama zaštićenog prirodnog dobra.

12. Zaštita prostora i ekološka ograničenja: fizičko zauzeće prostora - ekološko ograničenje; rezervacija prostora i tehničke mere zaštite - ekološko ograničenje; režim zaštite prostora - ekološko ograničenje; zona neposredne zaštite; uža zona zaštite; šira zona; pojas zaštite.

13. Prostor i zaštita prostora: osnovna svojstva prostora kao faktor uslojavanja zaštite i ekoloških ograničenja; konflikt preovlađujuće i drugih vidova valorizacije prostora kao vid eko-ograničenja; modeli prostornog definisanja režima zaštite.

14. Uloga države u razvojnim perspektivama: opšti problemi i perspektive razvoja; specifični problemi razvoja; prostorno funkcionalna integracija zaštićenih teritorija; funkcionalna zaštita – konzervacija ili usmereni razvoj; funkcionalna zaštita kao paradigma održivog razvoja

15. Rekapitulacija nastavnog programa Funkcionalna zaštita prirode.

Puzović, S., Grubač, B., (1998): Stanje i problemi zaštite prirode u Srbiji i koncepcija daljih aktivnosti na zaštiti, Posebna izdanja Republičkog zavoda za zaštitu prirode Srbije, br 12. Zaštita prirode i turizam u Srbiji, Beograd; Cvejić J. (1996): „Planiranje predela”, Planiranje i uređenje predela, Udruženje urbanista Srbije, Beograd; Lješević, A.M. (1996): Zaštita prirode i prirodnih vrednosti – privredne, zdravstveno-biološke i kulturne funkcije zaštite prirodnih predela, Planiranje i uređenje predela, Udruženje urbanista Srbije, Beograd;