Biogeografija

  • Vrsta i nivo studija: Osnovne akademske
  • Nastavnik: dr Snežana Đurđić
  • Status predmeta: Obavezan
  • Broj ESPB: 4
  • Semestar: II
  • Broj časova: 2+1

Zahvaljujući jedinstvenom delovanju abiotičkih i biotičkih faktora, opšte zakonitosti razmeštaja živog sveta na Zemlji sagledavaju se u kontekstu dinamičkog istorijskog razvoja, ali i recentnih uslova. Horološki pristup fitogeografskim i zoogeografskim zakonitostima obezbeđuje uočavanje karakterističnih ekoloških i biogeografskih osobenosti glavnih vegetacijskih tipova (bioma) i kopnene faune, u odnosu na kompleksne fizičkogeografske uslove i odgovarajuće uslove koji se formiraju među članovima životnih zajednica.

Sticanjem osnovnih znanja o biogeografskim zakonitostima studenti će biti u prilici da se u daljem školovanju usmeravaju i ka aktuelnim aplikativnim ekološkim i biogeografskim disciplinama čiji je značaj u savremenim uslovima degradacije životne sredine i ugrožavanja biodiverziteta nesporan i sve više istaknut.

Predavanja:

1. Predmet, zadaci, metode proučavanja biogeografije, istorijski razvoj;

2. Osnovne postavke nauke o arealima, osobine areala, kartiranje areala;

3. Poreklo, oblik i tipovi areala;

4. Veličina areala (kosmolitizam i endemizam) i starost areala;

5. Opšte zakonitosti rasprostranjenja osnovnih tipova vegetacije na Zemlji;

6. Ekološke i biogeografske odlike osnovnih vegetacijskih tipova (bioma) na Zemlji;

7. Zakonitosti visinskog zoniranja vegetacije;

8. Fitogeografska podela biosfere – floristička carstva;

9. Principi prostorne klasifikacije kopnene faune;

10. Raznovrsnost i specifičnosti faune novozelandske, australijske i polinezijske oblasti;

11. Raznovrsnost i specifičnosti faune neotropske oblasti;

12. Raznovrsnost i specifičnosti faune madagaskarske oblasti;

13. Raznovrsnost i specifičnosti faune etiopske oblasti;

14. Raznovrsnost i specifičnosti faune indomalajske oblasti;

15. Raznovrsnost i specifičnosti faune holarktičke oblasti.

Vežbe:

1. Geografski razmeštaj osnovnih vegetacijskih tipova – globalni razmeštaj; 2. Analiza ekoloških i biogeografskih odlika osnovnih vegetacijskih tipova (bioma) na Zemlji – biomi tropskih i suptropskih predela; 3. biomi predela umerenih geografskih širina; 4. biomi borealnog i hladnog pojasa; 5. Fitogeografska podela Jugoistočne Evrope i Balkanskog poluostrva; 6. Tipovi vertikalnog zoniranja vegetacije Balkanskog poluostrva; 7. Kartografsko sagledavanje zakonitosti prostorne klasifikacije kopnene faune; 8. Analiza ekoloških i biogeografskih osobenosti uslova razmeštaja predstavnika odabranih familija iz klase Mammalia (prostorni pristup); 9. Analiza ekoloških i biogeografskih osobenosti uslova razmeštaja predstavnika odabranih familija iz klase Aves (prostorni pristup); 10. Analiza ekoloških i biogeografskih osobenosti uslova razmeštaja predstavnika odabranih familija iz klasa Reptilia i Amphibia (prostorni pristup); 11. poseta ZOO vrtu; 12. poseta zaštićenom prirodnom dobru; 13. kolokvijum; 14-15. prezentacija seminarskih radova

Janković M., Atanacković B. (1999): Biogeografija sa pedologijom, Geografski fakultet, Beograd.

Filipović D., Đurđić S. (2008): Ekološke osnove prostornog planiranja – praktikum, Geografski fakultet, Beograd.

Stevanović V., Vasić V. eds. (1995): Biodiverzitet Jugoslavije sa pregledom vrsta od međunarodnog značaja, Biološki fakultet, Ecolibri, Beograd.

Šilić Č. (1990): Atlas drveća i grmlja, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Sarajevo i Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd.

Odabrani naučni i stručni tekstovi.