Opšti cilj je da se spoznaju složeni prostorni odnosi na relaciji čovek – društvo – priroda. Težište proučavanja je na razumevanju i objašnjavanju prostorno-vremenskih međuzavisnosti između čoveka (društva) i geografske sredine. Pri tome se daju objašnjenja za delovanje relevantnih činilaca, pre svega, prirodnih, zatim ekonomskih, društvenih i drugih.

Studenti treba da steknu osnovna znanja o ulozi čoveka u oblikovanju i menjanju geoprostorne stvarnosti.

Predavanja:

(1-3) TEORIJSKO-METODOLOŠKE OSNOVE TRADICIONALNE I SAVREMENE ANTROPOGEOGRAFIJE. – Razvoj antropogeografije kao fundamentalne nauke o odnosu čoveka i prirode i o uticaju istorijskog procesa na geografiju ljudi. Glavni pravci razvoja antropogeografije i antropogeografske naučne škole. Odnos antropogeografije i susednih disciplina i njena podela. Genetski metod u antropogeografiji. Metode analize i sinteze u antropogeografiji. Sistemski pristup problemu odnosa geografske sredine (geosfere) i čoveka (društva); (4-7) JOVAN CVIJIĆ I SRPSKA ANTROPOGEOGRAFSKA ŠKOLA. – Metodološke osnove, koncepcija, predmet proučavanja i društveno-istorijski značaj Cvijićevog naučno-istraživačkog poduhvata u oblasti antropogeografije srpskih i ostalih balkanskih zemalja. Gnoseološki model klasične antropogeografije kao opštegeografske nauke prema koncepciji V. S. Radovanovića. Savremeni razvoj srpske antropogeografske naučne škole. Dostignuća antropogeografskih proučavanja srpskih i ostalih balkanskih oblasti i zemalja i njihova naučna aktuelnost; (8-11) FIZIČKA ANTROPOGEOGRAFIJA. – Prirodne i biološke osnove geografije ljudi. Geografski determinizam i njegovo savremeno značenje. Geografske koncepcije prostora. Pojam životnog prostora i geografske sredine. Ekumena, subekumena i anekumena. Proučavanje fizičko-geografskih faktora naseljenosti (reljef, klima, vode, obradive površine, živi savet); (12-15) DRUŠTVENO-GEOGRAFSKE OSNOVE ANTROPOGEOGRAFIJE. – Društveno-istorijski faktori razvoja naseljenosti. Geografski posibilizam i njegovo savremeno značenje. Evolucija antroposfere i noosfere. Prilagođavanje čoveka prirodnoj sredini. Istorijske etape zavisnosti stanovništva od prirodne sredine. Stanovništvo i korišćenje prirodnih resursa (sirovine, energija, nafta, voda, hrana). Problem etnogeneze. Etnos kao biosocijalni sistem.

Radovanović V. S. (1959): Opšta antropogeografija, “Građevinska knjiga”, Beograd.

Cvijić J. (1966): Opšta geografija – Antropogeografija, “Naučna knjiga”, Beograd. (odabrana poglavlja vezana za osnove antropogeografije)

Cvijić J. (1902): Antropogeografski problemi Balkanskog poluostrva, Naselja i poreklo stanovništva, knj. 1, SANU, Beograd.

Grčić M. (2000): Politička geografija, Geografski fakultet, Beograd. (III deo)

Grčić M. (2004): Gnoseološki model antropogeografije prema koncepciji Jovana Cvijića i njegova naučna aktuelnost, “Demografija”, knj. I, Beograd.