Jovan Cvijić

Cvijic1(Loznica 7. X 1865 – Beograd, 16. I 1927) Najveći srpski geograf, predsednik Srpske akdemije nauka, rektor Beogradskog univerziteta

Svojom monografijom Das Karstphänomen iz 1893. godine, Jovan Cvijić se pročuo u svetu nauke i označio početak naučne geografije kod nas. Ovim i nizom drugih radova afirmisao se kao vodeći svetski stručnjak za kras. Godine 1896. otkrio je tragove pleistocenskih lednika na Rili i zasnovao glaciologiju kod nas. Temeljito je proučio evoluciju Panonskog i Egejskog jezera, postanak Đerdapa, Bosfora i Dardanela. Prvi je proučavao balkanska jezera i utemeljio limnologiju. Istraživao je i tragove stare vulkanske aktivnosti i unapredio saznanja o vulkanologiji.

Iako prevashodno geomorfolog, Cvijić je na istraživačkim putovanjima obraćao pažnju i na stanovništvo, njegovo poreklo i migracije, na seoska i gradska naselja, privredni život, običaje i etnopsihičke osobine naroda. Radovima o ovim pitanjima stvorio je svoju koncepciju antropogeografije i zasnovao novu nauku – etnopsihologiju. Bavio se i javnim radom a svoja zapažanja o našem društvu izložio je u knjigama Govori i članci. Svoje naučne rezultate sintetizovao je u tri vrlo obimna priručnika: Osnove za geografiju i geologiju Makedonije i Stare Srbije, I-III, 1906—1911; Balkanskom poluostrvu, 1922. i Geomorfologiji, 1924–1926. godine. U nizu radova iznosio je svoje vizije budućih događaja i predloge za izgradnju krupnih saobraćajnica i privrednih objekata.

Jovan Cvijić je izabran u tridesetak naučnih društava i akademija širom sveta. Bio je član i predsednik Srpske akademije nauka, osnovao je Geografski zavod i Geografski seminar (1893), i Srpsko geografsko društvo (1910). Pokrenuo je više časopisa: Pregled geografske literature o Balkanskom poluostrvu (1894), Srpski etnografski zbornik (1902) i Glasnik Srpskog geografskog društva (1912). Od 1893. do 1907. izvodio je celokupnu nastavu geografije na Velikoj školi i Univerzitetu.

Prof. Dr Milorad Vasović (1997)